مرکز تحقیقات سلامت مردان و بهداشت باروری

مقدمه

هفتمین کنگره سلامت مردان به عنوان یک رویداد علمی و تخصصی، فرصتی مناسب برای بررسی و تحلیل ابعاد مختلف سلامت مردان در کشور فراهم آورد. با توجه به چالش‌های متعددی که در زمینه سلامت مردان وجود دارد، این کنگره با محورهای جوانی جمعیت و ناباروری، فرهنگ و سواد سلامت، اختلالات جنسی و بیماری های منتقله جنسی، سلامت روان، حوادث و بلایا، انواع سرطان‌های شایع مردان و بیماری‌های غیرواگیر برگزار شد. هدف از برگزاری این کنگره، تاکید بر ضرورت پرداختن به سلامت مردان، ارتقاء آگاهی، تبادل نظر و ارائه راهکارهای علمی و عملی برای بهبود سلامت مردان در جامعه است .سلامت مردان به عنوان یک اولویت مهم در سیاست‌گذاری‌های بهداشتی در سطح جهانی مطرح است. در بسیاری از مناطق، پیامدهای منفی سلامتی در مردان و پسران نسبت به زنان و دختران شیوع بیشتری دارد. این مسئله به ویژه در کشورهای در حال توسعه اهمیت دارد، زیرا مردان به عنوان عاملان اقتصادی خانواده، بر سلامت جامعه تأثیرگذارند. تعریف سلامت شامل رفاه جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی است و حوزه هایی فراتر از عدم وجود بیماری را در بر می‌گیرد.

ضرورت پرداختن به سلامت مردان

مردان به طور کلی در جامعه فرصت‌ها و موقعیت اجتماعی بهتری نسبت به زنان در اختیار دارند، این امر فرای از امتیازات ظاهری، آنان را با احتمال عواقب ناخوشایندی چون رفتارهای پرخطر و اتخاذ سبک زندگی ناسالم‌ روبه‌رو می کند. این عوامل زمینه را برای کاهش امید به زندگی مردان نسبت به زنان فراهم کرده است. از سوی دیگر زنان به واسطه‌ی نقش مادری بیشتر مورد توجه سیاست‌های بهداشتی و سلامتی قرار می گیرند بنابراین در طول زندگی بیشتر سلامت زیستن را می آموزند. از طرف دیگر شیوع بسیاری از بیماری‌ها و ریسک فاکتورها به واسطه‌ی متغیر جنسیت در مردان بیشتر است. برخی از آمارها شامل:

• ۳۳ علت از ۴۰ علت اصلی مرگ در مردان شایع‌تر است.
• خودکشی و مصرف الکل و مواد مخدر و روانگردان در مردان بواسطه ریسک پذیری بیولوژیک در آنان به شدت بالاست.
• مطالعات حاکی از آن است که مردان در برابر بیماری‌هایی مانند کووید-۱۹ آسیب‌پذیرتر هستند.
• رفتارهای جستجوی سلامتی و دستیابی به منابع خدمات سلامت در آنها محدودتر است.
• تروما و حوادث شغلی در مردان بیشتر است

خلاءهای موجود

با وجود این مشکلات، توجه کمی به سلامت مردان در سیاست‌های بهداشتی ملی و بین‌المللی شده است. مهم‌ترین دلایل این نابرابری شامل موارد ذیل در مردان است:

• رفتارهای پرخطر و عدم تمایل به مشاوره در مورد سلامت.
• دسترسی پایین به خدمات بهداشتی و سطح سواد سلامت پایین.
• آگاهی ناکافی از علائم، فاکتورهای خطر و بیماری‌ها.

 

راهکارهای پیشنهادی

• آگاهی و آموزش: برگزاری روز ملی سلامت مردان و برنامه‌های آگاهی‌بخشی برای تشخیص زودهنگام بیماری‌ها. توسعه برنامه‌های جامع برای افزایش سطح سواد سلامت مردان و خانواده‌ها، به ویژه در زمینه اختلالات جنسی و سلامت روان، دو موضوع  مهم می باشد بویژه در مردان که بیشتر تحت تاثیر انگ و استیگما قرار می گیرد.
• پشتیبانی از سلامت روان: تأکید بر اهمیت سلامت روان و ادغام آن در مراقبت‌های بهداشتی مردان.
• استفاده از فناوری: بهره‌گیری از پلتفرم‌های دیجیتال، درمان از راه دور استفاده از پوشش‌هایی برای نظارت بر سلامت.
• تشویق به معاینات منظم: افزایش آگاهی در مورد نیاز به معاینات سالانه و غربالگری در مورد سلامت باروری و جنسی، سرطان های شایع مثل سرطان گوارش و پروستات و مثانه مبتنی بر پروتکل های مبتنی بر شواهد. پیشگیری و درمان ناباروری در مردان از اساسی ترین ابعاد سلامتی مردان است
• توسعه برنامه‌های حمایتی: ایجاد گروه‌های حمایتی و منابع بهداشتی مختص مردان. نقش مردان در سلامت باروری و حفظ حیات جنین باید جدی گرفته شود و حمایت مردان از همسران عامل اصلی و پیشبرنده برای مادری و فرزندآوری و حفظ و ارتقا جوانی جمعیت است.
• تغییر رویکرد سیاسی نسبت به سلامت: تدوین و اجرای سیاست‌های جامع در زمینه سلامت مردان، با تأکید بر جوانی جمعیت و ناباروری، که شامل حمایت از برنامه‌های باروری و مشاوره‌ در دوران مختلف زندگی، ادغام بسته پایه سلامت مردان در برنامه بهداشتی کشور مبتنی بر رویکرد سلامت برای همه.
• پژوهش: حمایت از تحقیقات علمی در زمینه‌های مختلف سلامت مردان، به ویژه در حوزه‌های سلامت جنسی و باروری، سلامت روان و سرطان‌ها، برای در دسترس بودن منابع معتبر مبتنی بر شواهد.
• اجرایی: تقویت زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی برای ارائه خدمات بهداشتی به مردان، از جمله ایجاد کلینیک‌های تخصصی و مراکز مشاوره مبتنی بر نیازشان.
• ارتقا فرهنگ سواد سلامت: سواد سلامت فرآیند پیچیده است که نیازمند برنامه ساختارمند و منسجم کشوری است. برنامه اقدام ملی سواد سلامت با 6 راهبرد و بیش از 100 اقدام تعریف شده با مشارکت سازمان های متعدد و ذینفعان، طراحی شده است و در سال 1404 عملیاتی می گردد. دفتر آموزش و ارتقای سلامت معاونت بهداشت، به عنوان نقطه کانونی (فوکال پوینت) ملی افزایش سواد سلامت نقش راهبری خواهد داشت.

فرهنگ‌سازی: ترویج فرهنگ توجه به سلامت مردان از طریق رسانه‌ها و برنامه‌های اجتماعی، به منظور کاهش انگ زنی و تشویق مردان به مراجعه به مراکز درمانی و مشاوره. پیشبرد برنامه هایی برای ایجاد موانع در تبلیغات مصرف دخانیات در رسانه ها که منجر به کاهش مصرف بخصوص در نوجوانان گردد.

 

نتیجه گیری:

در نهایت، برگزاری هفتمین کنگره سلامت مردان نشان‌دهنده عزم و اراده جامعه علمی و بهداشتی کشور در راستای بهبود سلامت مردان است. با توجه به محورها و چالش‌های مطرح شده، لازم است که برنامه‌های جامع و هماهنگ در زمینه سیاست‌گذاری، آموزش، پژوهش، اجرایی و فرهنگ‌سازی در کشور در دستور کار قرار گیرد تا بتوانیم به بهبود کیفیت زندگی مردان و در نهایت سلامت عمومی خانواده و جامعه دست یابیم. لذا دبیرخانه کنگره هفتم سلامت مردان به کار خود ادامه می دهد و تا برگزاری کنگره هشتم سلامت مردان در اسفندماه سال 1404 موارد را پیگیری کرده و نتایج عینی ایجاد شده را گزارش خواهد داد.