مرکز تحقیقات سلامت مردان و بهداشت باروری

امروزه کم تر کسی است که از اهمیت تحقیقاتی و درمانی سلول های بنیادی اطلاع نداشته باشد. خوشبختانه کشور ایران یکی از کشور های پیشرو در امر تحقیقات سلول های بنیادی از سالیان دور بوده و هست. سلول های بنیادی در بدن دارای انواع متفاوتی است که هر کدام از آن ها دارای مسئولیت های گوناگون اما بسیار پر اهمیت می باشند. یکی از انواع سلول های بنیادی که فقط در دوران جنینی وجو دارد، سلول های بنیادی جنینی نام دارد. مهم ترین ویژگی این سلول ها این است که توانایی تبدیل شدن و تمایز به تمام انواع متفاوت سلول های بدن را دارند. این ویژگی منحصر به فرد می تواند باعث استفاده های بسیاری در درمان تعداد زیادی از بیماری ها بشود. اما تا سال های زیادی دانشمندان برای استفاده از آن ها یک مشکل اساسی داشتند. وجود محدودیت های اخلاقی، نمی توانیم سلول های بنیادی یک جنین را از او استخراج کنیم تا برای امور درمانی دیگر از آن بهره بگیریم. اما خوشبختانه در سال 2006 دو دانشمند ژاپنی توانستند در محیط آزمایشگاهی با استفاده از روش هایی خاص نوعی از سلول های پوست موش به نام سلول های فیبروبلاست را با روشی به نام بازبرنامه ریزی تبدیل به سلول هایی کنند که همان ویژگی های سلول های بنیادی جنینی را داشت. آن ها این سلول ها را سلول های بنیادی القایی نام گذاشتند. از آن زمان از سلول های متفاوت و روش های متفاوتی برای تولید سلول های بنیادی استفاده شده است. اهمیت این حوزه تحقیقاتی باعث شده است تا دانشمندان زیادی در سر تا سر جهان دست به تحقیقات در باب این موضوع بزنند. در همین راستا پژوهشگران پژوهشگاه سلامت مردان و بهداشت باروری توانستد با استفاده از روشی جدید سلول های بنیادی القایی تولید کنند که نسبت به درصد بسیار قابل توجه ای از روش های قبلی کشف شده در جهان کارآمد تر باشد. آن ها با استفاده از مولکولی بنام میکرو آر إن إی-106 بی (miR-106b) سلول های بنیادی اسپرم موش های مذکر را با روش باز برنامه ریزی تبدیل به سلول های بنیادی القایی کردند. ویژگی منحصر به فرد روش این پژوهشگران این بود که از سلول هایی استفاده کردند که از نظر ویژگی های زیست شناختی بسیار نزدیک به سلول های بنیادی جنینی بوده و همچنین روشی که آن ها برای باز برنامه ریزی با استفاده از  میکرو آر إن إی-106 بی بکار بردند باعث شد تا سلول های تولید شده بسیار کارآمد تر و مفید تر برای استفاده در حوزه های درمانی مختلف بشود. البته لازم به ذکر است این نتایج هم در این پژوهش و هم در تمام دنیا در سطح حیوانی مورد مطالعه است. استفاده از این سلول ها در حوزه های پزشکی بازساختی و سلول درمانی از جمله نکات پراهمیت در اینگونه از مطالعات است. بطور مثال از سلول های تولید شده میتوان برای تولید یک اندام در بدن حیواناتی که از لحاظ فیزیولوژیک شبیه به انسان هستند استفاده کرد و سپس به موضع مناسب در افراد بیمار پیوند زده شود. این یکی از صد ها حوزه ای است که میتوان از این سلول ها در درمان بسیاری از بیماری ها بکار برد.